H. Frérot, C. Lefèbvre, C. Petit, C. Collin, D. Santos et al., Zinc tolerance and hyperaccumulation in F1 and F2 offspring from intra and interecotype crosses of Thlaspi caerulescens, New Phytologist, vol.165, pp.111-119, 2005.

H. Frérot, C. Petit, C. Lefèbvre, W. Gruber, C. Collin et al., Zinc and cadmium accumulation in controlled crosses between metallicolous and nonmetallicolous populations of Thlaspi caerulescens (Brassicaceae), New Phytologist, vol.157, pp.643-648, 2003.

M. J. Ingrouille and N. Smirnoff, New Phytologist, vol.102, pp.219-233, 1986.

E. M. Jhee, K. L. Dandridge, A. M. Christy, and A. J. Pollard, Selective herbivory on lowzinc phenotypes of the hyperaccumulator Thlaspi caerulescens (Brassicaceae), Chemoecology, vol.9, pp.93-95, 1999.

G. Jiménez-ambriz, C. Petit, I. Bourrié, S. Dubois, I. Olivieri et al., Life history variation in the heavy metal tolerant plant Thlaspi caerulescens growing in a network of contaminated and noncontaminated sites in southern France: role of gene flow, selection and phenotypic plasticity, New Phytologist, vol.173, pp.199-215, 2007.

M. Koch, K. Mummenhoff, and H. Hurka, Systematics and evolutionary history of heavy metal tolerant Thlaspi caerulescens in Western Europe: evidence from genetic studies based on isozyme analysis, Biochemical Systematics and Ecology, vol.26, pp.823-838, 1998.

, Interprétation de la teneur en CaO échangeable

H. M. Liang, T. H. Lin, J. M. Chiou, and K. C. Yeh, Model evaluation of the phytoextraction potential of heavy hyperaccumulators and non-hyperaccumulators, Environmental Pollution, vol.157, pp.1945-1952, 2009.

E. Lombi, F. J. Zhao, S. J. Dunham, and S. P. Mcgrath, Cadmium accumulation in populations of Thlaspi caerulescens and Thlaspi goesingense, New Phytologist, vol.145, pp.11-20, 2000.

L. Martin, Etude phytosociologique de l"hyperaccumulateur Noccaea caerulescens dans le massif vosgien : impact du fond géochimique sur la variabilité d"accumulation des métaux. Stage de Master 1 de l, Université Henri Poincaré, p.41, 2008.

P. Meerts and N. Van-isacker, Heavy metal tolerance and accumulation in metallicolous and non-metallicolous populations of Thlaspi caerulescens from continental, Europe. Plant Ecology, vol.133, pp.221-231, 1997.

M. Molitor, C. Dechamps, W. Gruber, and P. Meerts, Thlaspi caerulescens on nonmetalliferous soil in Luxembourg: ecological niche and genetic variation in mineral element composition, New Phytologist, vol.165, issue.2, pp.503-512, 2005.
DOI : 10.1111/j.1469-8137.2004.01240.x

URL : http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1469-8137.2004.01240.x/pdf

A. J. Pollard and A. J. Baker, Deterrence of herbivory by zinc hyperaccumulation in Thlaspi caerulescens (Brassicaceae), New Phytologist, vol.135, pp.655-658, 1997.

R. D. Reeves, Tropical hyperaccumulators of metals and their potential for phytoextraction, Plant and Soil, vol.249, pp.57-65, 2003.

R. D. Reeves and A. J. Baker, Phytoremediation of toxic metals: using plants to clean up the environment, pp.193-229, 2000.

R. D. Reeves, C. Schwartz, J. L. Morel, and J. Edmondson, Distribution and metalaccumulating behavior of Thlaspi caerulescens and associated metallophytes in France, International Journal of Phytoremediation, vol.3, issue.2, pp.145-172, 2001.

K. H. Richau and H. Schat, Intraspecific variation of nickel and zinc accumulation and tolerance in the hyperaccumulator Thlaspi caerulescens, Plant and Soil, vol.314, pp.253-262, 2009.

R. Riley, The influence of the breeding system on the genecology of Thlaspi alpestre L, New Phytologist, vol.55, issue.3, pp.319-330, 1956.

B. H. Robinson, M. Leblanc, D. Petit, R. R. Brooks, J. H. Kirkman et al., The potential of Thlaspi caerulescens for phytoremediation of contaminated soils, Plant and Soil, vol.203, pp.47-56, 1998.

N. Roosens, N. Verbruggen, P. Meerts, &. Ximénez-embun, and J. A. Smith, Natural variation in cadmium tolerance and its relationship to metal hyperaccumulation for seven populations of Thlaspi caerulescens from Western Europe, Plant, Cell and Environment, vol.26, pp.1657-1672, 2003.

H. Schat, M. Llugany, and R. Bernhard, Metal-specific patterns of tolerance, uptake, and transport of heavy metals in hyperaccumulating and nonhyperaccumulating metallophytes, pp.171-188, 2000.

C. Schmitt-sirguey, Dynamique du Cd disponible du sol sous l"influence de l"hyperaccumulateur Thlaspi caerulescens, INPL, p.137, 2004.

C. Schwartz, G. Echevarria, and J. L. Morel, Phytoextraction of cadmium with Thlaspi caerulescens, Plant and Soil, vol.249, pp.27-35, 2003.
URL : https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01486351

C. Schwartz, C. Sirguey, S. Peronny, R. D. Reeves, F. Bourgaud et al., Testing of outstanding individuals of Thlaspi caerulescens for cadmium phytoextraction, International Journal of Phytoremediation, vol.8, pp.339-357, 2006.
URL : https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01486240

J. Vigo, Etude chorologique et écologique de l"hyperaccumulateur de cadmium et de nickel Noccaea caerulescens dans le massif vosgien, Université Henri Poincaré, p.45, 2007.

, Leucanthemum vulgare ; Luzula campestris ; Noccaea caerulescens ; Taraxacum sp ; Trifolium sp ; Urtica dioica ; Valerianella locusta ; Vicia cracca 2007_10 Achillea millefolium ; Cardamine hirsuta ; Hieracium sp, 200709.

, Urtica dioica ; Veronica filiformis ; Vicia cracca 2007_11 Achillea millefolium ; Anthriscus sylvestris; Arapidopsis thaliana ; Asplenium trichomanes subsp. trichomanes ; Campanula rotundifolia ; Cytisus scoparius ; Dactylis glomerata

, Hypochaeris radicata ; Knautia dipsacifolia ; Lapsana communis ; Leontodon saxatilis ; Linaria vulgaris ; Noccaea caerulescens ; Poa chaixii ; Rumex acetosa ; Rumex acetosella ; Rumex crispus ; Sedum telephium subsp. telephium ; Silene rupestris ; Succisa pratensis ; Taraxacum sp ; Teucrium scorodonia ; Trifolium pratense ; Veronica persica 2007_12 Achillea millefolium ; Arapidopsis thaliana ; Deschampsia flexuosa ; Glechoma hederacea ; Heracleum spondylium ; Hypochaeris radicata ; Knautia dipsacifolia

, Poa chaixii ; Sedum telephium subsp. telephium ; Silene latifolia ; Taraxacum sp ; Teucrium scorodonia ; Thymus pulegioides ; Veronica persica 2007_13 Arapidopsis thaliana ; Deschampsia flexuosa ; Glechoma hederacea

, Hypochaeris radicata ; Knautia dipsacifolia ; Lapsana communis ; Linaria vulgaris ; Noccaea caerulescens ; Poa shaixii ; Sedum telephium subsp. telephium ; Silene latifolia

, Achillea millefolium ; Ajuga reptans ; Anemone nemorosa ; Anthoxanthum odoratum ; Cardamine pratensis ; Cytisus scoparius ; Dipsacus fullonum ; Filipendula ulmaria ; Fragaria vesca ; Galium mollugo ; Geranium sylvaticum ; Heracleum spondylium ; Hypericum perforatum ; Knautia arvensis ; Knautia dipsacifolia ; Luzula sp ; Noccaea caerulescens, 200714.

, Teucrium scorodonia ; Thymus pulegioides ; Trifolium arvense 2007_15 Achillea millefolium ; Anemone nemorosa ; Anthriscus sylvestris ; Arabidopsis thaliana ; Dactylis glomerata ; Galium mollugo ; Galium aparine ; Geranium sylvaticum ; Geranium robertianum ; Glechoma hederacea ; Hemerocallis sp ; Heracleum spondylium

, Myosotis sp ; Noccaea caerulescens ; Plantago lanceolata ; Ranunculus bulbosus

, Silene dioica ; Stellaria media ; Symphytum officinale ; Taraxacum sp ; Urtica dioica 2007_16 Alchemilla sp ; Anthriscus sylvestris

, Dactylis glomerata ; Dryopteris filix-mas ; Galium aparine ; Galium mollugo

, Geranium sylvaticum ; Glechoma hederacea ; Hemerocallis sp ; Heracleum sphondylium ; Hieracium murorum ; Hypericum perforatum ; Knautia arvensis ; Knautia dipsacifolia

, Lapsana communis ; Lupinus polyphyllus ; Mycelis muralis ; Myosotis sp

, Petasites albus ; Plantago lanceolata

, Anthriscus sylvestris ; Arabidopsis thaliana ; Asplenium trichomanes ; Dactylis glomerata ; Dryopteris filix-max ; Galium aparine ; Galium mollugo ; Geranium robertianum ; Geranium sylvaticum ; Glechoma hederacea ; Hemerocallis sp ; Heracleum sphondylium ; Hieracium murorum, 200717.

, Knautia arvensis ; Knautia dipsacifolia ; Lamium purpureum

, Mycelis muralis ; Myosotis sp ; Noccaea caerulescens ; Petasites albus

, Polypodium vulgare ; Ranunculus bulbosus ; Ranunculus ficaria ; Ranunculus repens

, Arabidopsis thaliana ; Cardamine hirsuta ; Dactylis glomerata ; Geranium robertianum ; Glechoma hederacea ; Hypericum perforatum ; Lapsana communis ; Leontodon autumnalis ; Noccaea caerulescens ; Oenothera subterminalis ; Sedum spurium 2007_19 Ajuga reptans ; Anthoxanthum odoratum ; Cardamine pratensis ; Cerastium fontanum ; Dactylis glomerata ; Galium mollugo ; Holcus mollis ; Lamium purpureum ; Lotus corniculatus ; Noccaea caerulescens ; Plantago lanceolata ; Ranunculus acris ; Ranunculus repens ; Rumex acetosa ; Stellaria media ; Taraxacum sp 2007_20 Ajuga reptans, 200718.

, Holcus mollis ; Lamium purpureum ; Lotus corniculatus ; Noccaea caerulescens

, Anthoxanthum odoratum ; Cardamine pratensis ; Cerastium fontanum ; Dactylis glomerata ; Galium mollugo ; Holcus mollis ; Lamium purpureum ; Lotus corniculatus ; Narcissus pseusonarcissus ; Noccaea caerulescens ; Plantago lanceolata ; Ranunculus acris ; Ranunculus repens ; Rumex acetosa ; Stellaria media ; Taraxacum sp ; Viola saxatilis subsp. saxatilis, 200721.

, Achillea millefolium ; Alchemilla sp ; Arabidopsis thaliana ; Cytisus scoparius ; Fragaria vesca ; Galium mollugo ; Genista pilosa ; Heracleum sphondylium ; Hieracium pilosella ; Hypericum perforatum ; Luzula sp ; Noccaea caerulescens ; Persicaria bistorta, 200723.

, Silene dioica ; Spergularia rubra ; Taraxacum sp ; Trifolium sp ; Viola riviniana 2007_24 Achillea millefolium ; Adoxa moschatellina ; Alchemilla sp ; Arabidopsis thaliana ; Euphorbia amygdaloides ; Fragaria vesca ; Galium mollugo ; Heracleum sphondylium

, Hypericum perforatum ; Luzula sp ; Noccaea caerulescens ; Persicaria bistorta

, Silene dioica ; Taraxacum sp ; Trifolium sp ; Urtica dioica ; Viola riviniana 2007_25 Ajuga genevensis ; Ajuga reptans ; Alchemilla sp ; Arabidopsis thaliana ; Betula pendula ; Cardamine pratensis ; Epilobium angustifolium ; Filipendula ulmaria ; Galium mollugo

, Noccaea caerulescens ; Ranunculus acris ; Ranunculus ficaria ; Ranunculus repens

, Silene dioica ; Stellaria media ; Taraxacum sp ; Trifolium medium

V. Hederifolia, Allium sp ; Asplenium trichomanes subsp. trichomanes ; Carex caryophyllea, 200726.

, Epilobium sp ; Fragaria vesca ; Galium mollugo ; Galium verum ; Glechoma hederacea ; Heracleum sphondylium ; Hieracium pilosella ; Hypericum perforatum ; Luzula sp

, millefolium ; Anemone nemorosa ; Arabidopsis thaliana ; Campanula rotundifolia ; Cardamine pratensis ; Cruciata laevipes ; Galium verum ; Hedera helix ; Hieracium pilosella, Achillea, 200727.

, Meum athamanticum ; Noccaea caerulescens ; Pimpinella saxifraga ; Plantago lanceolata ; Potentilla erecta ; Potentilla sterilis ; Rumex acetosa ; Stachys officinalis ; Stellaria alsine ; Taraxacum sp ; Teesdalia nudicaulis ; Thymus pulegioides ; Veronica chamaedrys ; Vicia sepium ; Viola saxatilis subsp. saxatilis, 200728.

, Arabidopsis thaliana ; Capsella bursa-pastoris ; Cytisus scoparius ; Dactylis glomerata ; Digitalis purpurea ; Dryopteris filix-mas; Erodium cicutarium ; Fragaria vesca ; Galium mollugo ; Geranium robertianum ; Hieracium murorum ; Holcus mollis ; Hypericum humifusum ; Knautia dipsacifolia ; Lamium purpureum ; Lathyrus linifolius

, Ornithopus perpusillus ; Phyteuma spicatum ; Picea abies ; Plantago lanceolata ; Plantago major ; Ranunculus acris ; Ranunculus repens ; Rubus sp

, Stellaria media ; Taraxacum sp ; Teesdalia nudicaulis ; Teucrium scorodonia ; Urtica dioica ; Veronica chamaedrys ; Viola riviniana 2007_29 Achillea millefolium ; Aegopodium podagraria ; Ajuga reptans ; Alchemilla filicaulis ; Alnus sp ; Anemone nemorosa ; Angelica sylvestris

, Betula sp ; Cardamine pratensis ; Corylus avellana ; Cytisus scoparius ; Filipendula ulmaria ; Fragaria vesca ; Galium mollugo ; Genista pilosa ; Glechoma hederacea ; Knautia dipsacifolia ; Lamium galeobdolon ; Lathyrus linifolius ; Luzula campestris ; Meum athamanticum ; Noccaea caerulescens

, Sambucus nigra ; Sedum telephium subsp. telephium ; Silaum silaus ; Silene dioica ; Stellaria media ; Taraxacum sp ; Teucrium scorodonia ; Trifolium pratense ; Urtica dioica ; Viola riviniana 2007_30 Ajuga reptans ; Anthriscus sylvestris ; Cardamine pratensis ; Centaurea jacea

, Dactylis glomerata ; Festuca glauca ; Glechoma hederacea ; Heracleum sphondylium ; Hieracium pilosella ; Knautia dipsacifolia ; Leucanthemum vulgare

, Noccaea caerulescens ; Persicaria bistorta ; Phyteuma nigrum ; Plantago lanceolata

, Ranunculus acris ; Rumex acetosa ; Silene dioica

, Thymus pulegioides ; Viola riviniana 2007_31 Carlina vulgaris ; Cotoneaster integerrimus ; Genista pilosa

, Leucanthemum vulgare ; Luzula luzuloides ; Narcissus pseudonarcissus ; Nardus stricta ; Noccaea caerulescens ; Poa chaixii ; Potentilla crantzii ; Sedum annuum

, Abies alba ; Acer campestre ; Acer platanoides ; Acer pseudoplatanus ; Achillea millefolium ; Ajuga reptans ; Alliaria petiolata ; Anemone nemorosa ; Anthericum liliago, 200801.

, Anthriscus sylvestris ; Arum maculatum ; Asplenium adiantum-nigrum

, Cardamine heptaphylla ; Cardamine hirsuta ; Cardaminopsis arenosa ; Convallaria majalis ; Corydalis solida ; Crataegus monogyna ; Deschampsia flexuosa ; Digitalis lutea

, Euphorbia amygdaloides ; Euphorbia cyparissias ; Galium aparine ; Galium mollugo

, Galium sylvaticum ; Genista pilosa ; Genistella sagittalis ; Hedera helix ; Helleborus foetidus ; Hepatica nobilis Hieracium murorum ; Hypericum perforatum ; Lathyrus vernus

, Ligustrum vulgare ; Lilium martagon ; Lunaria rediviva ; Melittis melissophylium

, Mycelis muralis ; Noccaea caerulescens ; Polygonatum odoratum ; Potentilla micrantha ; Potentilla sterilis ; Primula veris subsp. suaveolens ; Prunus mahaleb ; Prunus spinosa

, Quercus petraea ; Quercus robur ; Rosa arvensis ; Rosa sp. ; Sambucus nigra

, Sedum telephium ; Serratula tinctoria ; Silene nutans ; Silene vulgaris ; Stellaria holostea ; Tanacetum corymbosum ; Teucrium scorodonia ; Urtica dioica ; Valeriana wallrothii

, 2008_02 Cardamine pratensis ; Corylus avellana ; Euphorbia amygdaloides ; Fragaria vesca

, Noccaea caerulescens ; Picea abies ; Rubus sp. ; Silene latifolia subsp. alba ; Viola reichenbachiana 2008_03 Abies alba ; Achillea millefolium ; Alliaria petiolata ; Anemone nemerosa

, Corydalis solida ; Cytisus scoparius ; Digitalis purpurea ; Euphorbia amygdaloides

, Galium mollugo ; Geranium robertianum ; Hypericum perforatum ; Noccaea caerulescens

, Rumex acetosa ; Rumex acetosella ; Silene dioica ; Teucrium scorodonia ; Urtica dioica ; Veronica chamaedrys 2008_04 Abies alba ; Achillea millefolium ; Anemone nemorosa ; Corydalis solida ; Corylus avellana ; Cytisus scoparius ; Dactylis glomerata ; Euphorbia amygdaloides ; Fagus sylvatica

, Leucanthemum vulgare ; Luzula sylvatica ; Noccaea caerulescens

, Rumex acetosella ; Silene dioica ; Teucrium scorodonia 2008_05 Abies alba ; Acer pseudoplatanus ; Ajuga reptans ; Anemone nemerosa

, Euphorbia amygdaloides ; Fagus sylvatica ; Filipendula ulmaria ; Galium mollugo ; Geranium robertianum ; Glechoma hederacea ; Hedera helix ; Heracleum sphondylium

, Noccaea caerulescens ; Phyteuma spicatum ; Polygonum bistorta ; Potentilla sterilis ; Primula elatior ; Pteridium aquilinum ; Pulmonaria montana ; Ranunculus acris ; Ranunculus repens ; Rumex acetosa ; Silene dioica ; Veronica chamaedrys ; Viola reichenbachiana 2008_06 Abies alba ; Acer campestre ; Alliaria petiolata

, Asplenium trichomanes ; Atropa belladonna ; Brachypodium sylvaticum

, Castanea sativa ; Convallaria majalis ; Crataegus monogyna ; Cytisus scoparius ; Deschampsia flexuosa ; Digitalis lutea ; Galeopsis tetrahit ; Galium mollugo ; Galium odoratum

, Genistella sagittalis ; Geranium robertianum ; Hedera helix ; Helleborus foetidus

, Hieracium murorum ; Hypericum perforatum ; Lathyrus linifolius subsp. montanus ; Lathyrus vernus

, Lonicera periclymenum ; Lonicera xylosteum ; Luzula luzuloides ; Luzula sylvatica ; Melampyrum pratense ; Melica uniflora ; Melittis melissophyllum ; Noccaea caerulescens

, Quercus petraea ; Quercus robur ; Ribes uva-crispa ; Rosa sp. ; Silene nutans ; Stellaria holostea ; Teucrium scorodonia ; Tilia platyphyllos ; Vicia sepium 2008_07 Achillea millefolium ; Ajuga reptans ; Anthoxanthum odoratum ; Arabidopsis thaliana ; Arrhenatherum elatius ; Calluna vulgaris ; Cardamine pratensis ; Carex caryophyllea ; Cerastium fontanum ; Dactylis glomerata ; Erigeron annuus ; Erophilia verna ; Euphorbia cyparissias

, Galium verum ; Geranium robertianum ; Hieracleum sphondylium ; Hieracium pilosella ; Holcus mollis ; Hypericum perforatum ; Hypochaeris radicata ; Impatiens glandulifera ; Knautia dipsacifolia ; Lathyrus latifolia ; lotus corniculatus

, Pimpinella saxifraga ; Plantago lanceolata ; Poa annua ; Ranunculus bulbosus

, Rumex acetosella ; Sedum rupestre ; Sedum telephium ; Senecio vulgaris ; Silene dioica

, Urtica dioica ; Valerianella sp. ; Veronica chamaedrys 2008_08 Alchemilla glabra ; Anemone nemorosa ; Aquilegia vulgaris ; Arum maculatum

, Euphorbia amygdaloides ; Filipendula ulmaria ; Galium mollugo ; Geranium robertianum ; Glechoma hederacea ; Hedera helix ; Heracleum sphondylium ; Knautia dipsacifolia

, Ligustrum vulgare ; Lonicera periclymenum ; Lotus corniculatus ; Mercurialis perennis ; Moehringia trinervia ; Noccaea caerulescens ; Phyteuma spicatum

, Ranunculus acris ; Rubia sp. ; Rumex obtusifolius ; Silene dioica ; Silene vulgaris ; Taraxacum sp. ; Teucrium scorodonia ; Urtica dioica ; Vicia sepium ; Viola reichenbachiana ; Viola riviniana 2008_09 Achillea millefolium ; Ajuga reptans ; Alchemilla glabra ; Anemone nemorosa

, Arabidopsis thaliana ; Cardamine pratensis ; Cerastium fontanum ; Chaerophyllum hirsutum ; Epilobium angustifolium ; Filipendula ulmaria ; Galium mollugo

, Plantago lanceolata ; Polygonum bistorta ; Ranunculus repens ; Rumex acetosa ; Rumex acetosella ; Scrophularia nodosa ; Silene dioica ; Teucrium scorodonia

, Veronica chamaedrys ; Veronica persica 2008_10 Ajuga reptans ; Alchemilla glabra ; Alchemilla monticola ; Allaria petiolata

, Anthoxanthum odoratum ; Athyrium filix-femina ; Cerastium fontanum ; Cruciata laevipes ; Deschampsia flexuosa ; Fragaria moschata ; Fragaria vesca ; Galium mollugo ; Galium odoratum

, Geranium robertianum ; Glechoma hederacea ; Helianthemum nummularium

, Hieracium murorum ; Hypercium perforatum ; Knautia dipsacifolia ; Lathyrus linifolius subsp. montanus

, Lotus corniculatus ; Luzula campestris ; Luzula luzuloides ; Mercurialis perennis ; Mycelis muralis ; Myosotis sylvatica ; Noccaea caerulescens

, Rumex acetosa ; Rumex acetosella ; Taraxacum sp. ; Urtica dioica ; Veronica chamaedrys ; Veronica filiformis ; Viola riviniana 2008_11 Alchemilla monticola ; Alliaria petiolata ; Athyrium filix-femina ; Digitalis purpurea ; Euphorbia amygdaloides ; Fragaria vesca ; Galium aparine ; Galium mollugo ; Galium odoratum ; Geranium robertianum ; Heracleum sphondylium

, Lapsana communis ; Luzula sylvatica ; Mycelis muralis ; Noccaea caerulescens

, Polygonatum verticillatum ; Prenanthes purpurea

, Alchemilla monticola ; Angelica sylvestris ; Dryopteris filix-mas ; Galium mollugo ; Heracleum sphondylium ; Hieracium murorum ; Linaria vulgaris ; Mercurialis perennis ; Myosotis sylvatica ; Noccaea caerulescens ; Plantago media ; Prenanthes purpurea ; Ranunculus acris ; Ranunculus repens ; Rumex acetosa ; Senecio ovatus ; Silene dioica ; Urtica dioica ; Veronica chamaedrys 2008_13 Abies alba ; Acer pseudoplatanus ; Alchemilla monticola, 200812.

, Dryopteris filix-mas ; Euphorbia cyparissias ; Fragaria vesca ; Fraxinus excelsior

, Heracleum sphondylium ; Hieracium murorum ; Knautia dipsacifolia ; Larix decidua ; Luzula luzuloides ; Mercurialis perennis ; Myosotis sylvatica ; Noccaea caerulescens ; Orchis mascula ; Plantago media ; Prenanthes purpurea ; Ranunculus acris ; Ranunculus repens ; Rumex acetosa ; Senecio ovatus ; Silene dioica

, Veronica chamaedrys ; Viola reichenbachiana ; Viola riviniana, 201015.

L. Achillea-millefolium, L. Anemone-nemorosa, and L. Angelica, Asplenium trichomanes L. subsp. trichomanes ; Calluna vulgaris (L.) Hull ; Cardamine impatiens L. ; Daucus carota L. ; Fragaria vesca L. ; Galium mollugo L. ; Geranium robertianum L. ; Glechoma hederacea L.; Heracleum sphondylium L. ; Knautia sp. ; Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler ; Noccaea caerulescens

L. Achillea-millefolium, L. Alopecurus-pratensis-l.;-anemone-nemorosa, and L. Artemisia, Capsella bursa-pastoris (L.) Med.; Cardamine hirsuta L.; Cardaminopsis arenosa (L.) Hayek subsp. borbasii (Zapal.) Pawl. ex H. Scholz; Cerastium cf. fontanum Baumg.; Daucus carota L.; Echium vulgare L.; Erophila verna (L.) Chevall.; Galium mollugo L.; Hieracium pilosella L. ; Hypochaeris radicata L. ; Leontodon cf. hispidus L.; Leucanthemum vulgare Lam. ; Lysimachia vulgaris L.; Noccaea caerulescens ; Oenothera cf. subterminalis R.R. Gates et Catcheside; Ornithogalum pyrenaicum L. ; Plantago lanceolata L

, Achillea millefolium L.; Cardamine hirsuta L.; Galium mollugo L.; Glechoma hederacea L.; Hieracium pilosella L.; Hypericum perforatum L.; Knautia sp.; Lysimachia nummularia L, 201018.

L. Plantago-lanceolata, Ranunculus acris L.; Ranunculus repens L.; Rumex acetosa L.; Rumex obtusifolius L.; Silene vulgaris (Moench) Garcke; Stachys officinalis (L.) Trev.; Urtica dioica L, 201019.

. Alchemilla-xanthochlora-rothm, L. Campanula-rotundifolia, and L. Fragaria-vesca, Galium mollugo L.; Glechoma hederacea L.; Heracleum sphondylium L.; Hieracium gr.murorum L.; Hypericum perforatum L.; Leucanthemum vulgare Lam.; Noccaea caerulescens; Pimpinella major (L.) Huds.; Ranunculus ficaria L.; Rumex acetosa L.; Senecio jacobaea L.; Silene vulgaris (Moench) Garcke

L. Achillea-millefolium and L. Ajuga-reptans, Anemone nemorosa L.; Angelica sylvestris L.; Cardamine hirsuta L.; Cardamine pratensis L. ; Dactylis glomerata L.; Digitalis purpurea L.; Erigeron annuus (L.) Desf.; Festuca sp.; Galium mollugo L.; Geranium sylvaticum L.; Glechoma hederacea L.; Hedera helix L.; Hieracium pilosella L.; Hypericum perforatum L.; Hypochaeris radicata L.; Knautia dipsacifolia Kreutzer; Leontodon saxatilis Lam. ; Luzula campestris (L.) DC.; Narcissus pseudonarcissus L. ; Noccaea caerulescens ; Oenothera sp

L. Ranunculus-acris, L. Ranunculus-repens, and L. , Silene dioica (L.) Clairv. ; Silene vulgaris (Moench) Garcke; Stachys officinalis (L.) Trev.; Stellaria media (L.) Vill.; Taraxacum sp

L. Achillea, Carex caryophyllea Latourr

, Beauv.; Euphorbia cyparissias L.; Galium verum L.; Genistella sagittalis (L.) Gams; Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler; Lathyrus pratensis L.; Luzula campestris (L.) DC.; Noccaea caerulescens

, Rubus sp. ; Rumex acetosa L.; Teucrium scorodonia L.; Thymus pulegioides L.; Vicia sepium L.; Viola riviniana Reichenb

L. Acer-pseudoplatanus and L. Angelica, Athyrium filix-femina (L.) Roth; Corylus avellana L.; Dryopteris filix-mas (L.) Schott; Euphorbia amygdaloides L.; Fagus sylvatica L.; Fragaria vesca L.; Galium mollugo L.; Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler; Noccaea caerulescens; Origanum vulgare L.; Pteridium aquilinum (L.) Kuhn; Quercus petraea Lieblein

L. Achillea, Alchemilla filicaulis Buser subsp. vestita (Buser) Bradsh.; Anemone nemorosa L.; Athyrium filix-femina (L.) Roth; Cirsium acaule Scop.; Dryopteris filix-mas (L.) Schott; Festuca sp.; Fragaria vesca L.; Genistella sagittalis (L.) Gams; Geranium robertianum L.; Heracleum sphondylium L

L. Plantago-lanceolata, . Poa, and . Vill, Silene dioica (L.) Clairv.; Sorbus aria (L.) Crantz; Taraxacum sp.; Thymus pulegioides L.; Urtica dioica L.; Vaccinium myrtillus L.; Veronica chamaedrys L.; Viola lutea Huds, Rubus idaeus L. ; Rumex arifolius All, 200711.

, Il s"agit d"évaluer la capacité des populations à accumuler les métaux lourds par des analyses chimiques de sols et de plantes. Dans les Vosges, N. caerulescens privilégie les sols pierreux, drainants, de pH acide à neutre et exposés au sud. Les populations, souvent de petite taille, occupent principalement des milieux ouverts et en particulier les talus aux bords des routes. Les analyses multivariées permettent d"avoir une première vision des relations entre les variables mesurées et de distinguer des groupes de stations homogènes correspondant à des écotypes distincts. La détermination des aptitudes accumulatrices des populations naturelles de sites métallifères et non métallifères confirme la très grande variabilité d"accumulation des métaux chez cette espèce en conditions naturelles. La mise en évidence de l"existence d"individus hyperaccumulateurs permet d"espérer une utilisation de ces populations en phytoremédiation, Résumé Cette étude vient compléter de précédents travaux sur l"étude de la répartition et de l"écologie de Noccaea caerulescens dans le massif vosgien et réaliser une première caractérisation phénotypique des populations inventoriées